Η Ορθοδοξία ως εναλλακτικό υπόδειγμα για τον σύγχρονο άνθρωπο στην εποχή της παγκοσμιοποίησης

Η σύγχρονη Ανθρωπότητα βρίσκεται σε μία εξαιρετι­κά δύσκολη καμπή της εξέλιξης της αλλά και της επιβίω­σης της. Αυτό βέβαια έχει ξανασυμβεί στην εξελικτική ιστορική πορεία της, Στην παρούσα όμως περίοδο υπάρ­χει μια επικίνδυνη ιδιαιτερότητα που μπορεί να συνοψι­σθεί με δύο λέξεις - κλειδιά:
Διευθυντήρια και Παγκο­σμιοποίηση.
Δεν είναι η πρώτη φορά που η υπέρβαση των απειλών και προκλήσεων του σύγχρονου κόσμου γίνεται θέμα. Οι πρόσφατες πολιτικές αλλαγές, η τρομοκρατία, το Ευρωσύνταγμα και, πριν απ' όλα, τα αποτελέσματα της ψη­φοφορίας στο πλαίσιο του δημοψηφίσματος στη Γαλλία, καθιστούν επίκαιρο όσο ποτέ το συγκεκριμένο θέμα.
Κατ' επανάληψη, ασκήθηκε βάσιμη Κριτική σχετικά με το Σχέδιο της Ευρωπαϊκής Συνταγματικής Συνθήκης ε­ξαιτίας της άρνησης να αναφερθούν στο προοίμιο της οι Χριστιανικές ρίζες της Ευρώπης.
Έτσι αναβάλλεται επ' αόριστον και η προοπτική της ανάπτυξης των σχέσεων μεταξύ των Εκκλησιών και των θεσμών της Ε.Ε. Στην ιστορία της ανθρωπότητας οι θρη­σκείες έπαιξαν ένα σημαντικότατο ρόλο στην ανάπτυξη του πολιτισμού, στον καθορισμό της ισορροπίας μεταξύ των κοινωνικών, πολιτικών και οικονομικών πτυχών της κοινωνικής προόδου, και δημιουργούσαν τις προϋποθέ­σεις για την κοινωνική ενσωμάτωση.
Η παράδοση της Εκκλησίας διαδραμάτισε κρίσιμο ρό­λο στην πολιτική, οικονομική και κοινωνική Ζωή του κό­σμου της πολιτικής και της οικονομίας ειδικά στην Ευ­ρώπη και από εκεί σε άλλα μέρη του κόσμου. Το ιστορικό αυτό μωσαϊκό πρέπει να αναγνωριστεί και να επιβεβαιω­θεί, ιδίως επειδή η Χριστιανική παράδοση συνέβαλε ση­μαντικά στις δεοντολογικές και ηθικές αξίες πού στήρι­ξαν τη δημόσια ζωή και τη διεθνή πολιτική.
Όμως η εκδήλωση της κάθε μορφής Εθνικής μισαλ­λοδοξίας, από όπου και αν εκπορεύεται βρίσκεται σε α­ντίθεση με τη Χριστιανική διδασκαλία και πρέπει να καταδικαστεί. Αυτό είναι σημαντικό σε σχέση με την ισλαμοφοβία και τον αντισημιτισμό - τις ακραίες μορφές της μισανθρωπίας Και της εθνικής διχόνοιας που τον τελευ­ταίο καιρό καλλιεργούνται με τεχνητό τρόπο από ορισμέ­νες πολιτικές δυνάμεις. Δεν μπορούμε να αποδεχτούμε την πολιτική των δύο μέτρων και σταθμών, επίσης εκ μέρους «των ισχυρών της ημέρας» αντιδρούμε το ίδιο, όταν προσβάλλονται τα αισθήματα όλων των εθνών, περιλαμβανομένου του Κυ­πριακού, Κουρδικού, Παλαιστινιακού, Ρωσικού, του Σερ­βικού ή του Αρμένικου, και όταν μάλιστα καταπατούνται τα σεβάσματα και η ιστορική τους μνήμη.
Ο αξιοσέβαστος 'Έλληνας θεολόγος Γεώργιος Μεταλληνός στην εργασία του «Ορθοδοξία και μισαλλοδοξία». επεσήμανε: «Η ορθοδοξία στην ουσία της δεν μπορεί να καλύψει οποιαδήποτε αδικία ή απανθρωπιά, απ' όπου και αν προέρχεται. Δεν είναι με το μέρος εκείνων που έχουν τη δύναμη, αλλά με το μέρος εκείνων που υφίστα­νται την αδικία».
Μπορούμε να πούμε με κάθε βεβαιότητα ότι η Ευρώ­πη δεν θα έχει μέλλον αν τα κράτη και οι κοινωνίες δεν αναγνωρίσουν τις εθνικές, τις πολιτιστικές και τις θρησκευτικές παραδόσεις όλων των λαών που την κατοι­κούν. Πρέπει να το κατανοήσουν όχι μόνο οι γηγενείς κάτοικοι, αλλά και εκείνοι που προσπαθούν να μας επι­βάλλουν μια καινούργια μονοπολική παγκόσμια τάξη πραγμάτων.
Όπως τόνισε ο Πατριάρχης Μόσχας και πασών των Ρωσιών Αλέξιος Β' στον χαιρετισμό του προς τα μέλη της Συνδιάσκεψης του Ο.Α.Σ.Ε. «ορισμένοι πολιτικοί φρονούν ότι η καταστολή των παραδόσεων ενός λαού, περιλαμβανομένων των θρησκευτικών, θα συμβάλλει σε μεγαλύτερη ανεκτικότητα. Θεωρούμε ότι είναι λάθος που οφείλεται στην ψευδαίσθηση της ομοιότητας όλων των άλλων. Μόνο ο σεβασμός για την πολυμορφία των πα­ραδόσεων, των πολιτισμών και των θεμελίων της ζωής μπορεί να αποτελέσει τη βάση της σταθερής ειρήνης και συναίνεσης μέσα στην κοινωνία».
Η υπερνίκηση της ψευδοπολιτιστικής ισοπέδωσης και της δικτατορίας της ομοιομορφίας, η διατήρηση του ι­στορικού του προσώπου, της μοναδικής του ταυτότητας δεν είναι απλώς ένα πολιτικό σύνθημα, αλλά η ζωτική ανάγκη της Ορθόδοξης κοινωνίας μας που αντιμετωπί­ζει την κληρονομιά του Ελληνικού, του Σλαβικού και του κάθε πολιτισμού με το ίδιο δέος και φροντίδα.
Ξεχωρίζω ιδιαίτερα την Ορθόδοξη διδασκαλία που έ­χει απορροφήσει τη σοφία της Ανατολής και τον πραγ­ματισμό της Δύσης και έχει αφομοιώσει ό,τι καλύτερο από τις πολιτιστικές παραδόσεις τού Ελληνικού κόσμου.
Ο Νικολάι Μπερνπάγιεφ έγραφε: «Μέσα στον Χριστια­νισμό συντελείται η συνάντηση και συνένωση των δύο μεγάλων ρευμάτων της παγκόσμιας ιστορίας...
Ο Χριστιανισμός συνιστά τη συνάντηση και τη συνένω­ση των ανατολικών και δυτικών πνευματικών ιστορικών δυνάμεων».
Ο σημερινός κόσμος αντιμετωπίζει πολυάριθμες και πολύμορφες προκλήσεις, τόσο θετικές, όσο και αρνητι­κές. Οι πολιτικές δημοκρατικές δυνάμεις, περιλαμβανο­μένων των πολιτικών κομμάτων, καλούνται να εκπονή­σουν τις θέσεις τους που καθορίζουν τη στάση τους απέναντι στις προκλήσεις αυτές.
Ο Χριστιανισμός ως θρησκεία της θείας Αποκάλυψης, ιδιαίτερα η Ορθοδοξία, στηριζόμενη στην κληρονομιά των Πατέρων της Εκκλησίας, πάντοτε αναζητούσε τη λύ­ση των προβλημάτων του σύγχρονου ανθρώπου, τη λύ­ση που να στηρίζεται στην πάντοτε επίκαιρη διδασκαλία για τη φιλανθρωπία και την ανεκτικότητα.
Στον πολυσύνθετο κόσμο μας ο Χριστιανισμός, οι κα­τά τόπους Εκκλησίες, αλλά και η θρησκεία γενικότερα διαδραματίζουν έναν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο, καθώς η θρησκεία είναι αναπόσπαστο κομμάτι όλων των πολιτι­σμών. Στην κοινωνία των Εθνών όταν δεν υπάρχει ομο­φωνία και δεν λαμβάνονται υπόψη οι απόψεις όλων των συντελεστών του διαλόγου, καλλιεργούνται η αποξένω­ση και δυσπιστία και ευνοείται η διάλυση της καινούρ­γιας αυτής ενότητας. Εδώ μπορεί να αξιοποιηθεί η ε­μπειρία της Ορθοδοξίας ως ιστορικά βαθιά ανεκτικού και εσωτερικά διαλεκτικού θρησκευτικού συστήματος.